Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

AYİN-İ ŞERİF HAKKINDA GENELGE

AYİN-İ ŞERİF HAKKINDA GENELGE

GENELGE 2017/02

Kültürel mirasımızın en mühim unsurlarından biri Mevlevi  mukabelesi ya da Ayin-i Şerif olarak da isimlendirilen Sema ayinidir. Mevleviliğin merasimi olan bu ayin Bakanlığımızın girişimleri sonucunda 2008 yılında UNESCO tarafından “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne alınmıştır. Bu amaçla UNESCO’ya sunulan dosyada Sema Ayini; “Allah’a ulaşma yolunun derecelerini sembolize eden , içinde dini-tasavvufi  öğeler ve temalar barındıran ve bu haliyle ayrıntılı kural ve özgün  uygulamaları içeren bir tören” olarak tanımlanmaktadır.

            Ulusal mevzuatımız ve uluslararası sözleşmeler doğrultusunda Bakanlığımız bir yandan kültürel mirası koruyup yaşatmak için çalışmalar yaparken, bir yandan da kültürel mirasa yönelen tehditler konusunda önlemler almakta ve kamuoyunu bilgilendirmektedir. Kültürel mirasın korunması ve yaşatılması konusunda kamu kurumlarına, yerel yönetimlere, sivil toplum kuruluşlarına, işletmelere icracı ve izleyicilere, yani toplumun bütün kesimlerine sorumluluk düşmektedir.

            Bu kapsamda Bakanlığımızca 2008 ve 2013 yıllarında yayınlanan Genelgelerle Sema’nın aslına uygun şekilde korunması, yaşatılması ve icra edilmesi hususlarına dikkat çekilmişti. Geçen süre zarfında halkımızın ve ilgililerin konuya gerekli hassasiyeti ve özeni gösterdiği müşahede edilmekle birlikte, halen yanlış uygulamalara rastlanmakta, Sema’nın uygun olmayan mekan ve şartlarda, icazet, ehliyet ve liyakate sahip olmayan kişiler tarafından bir dans gösterisi gibi icra edildiği görülmektedir. Bu uygulamalar kamuoyunun büyük bölümünü rencide etmektedir.

            Bu sebeple aşağıdaki hususların hatırlatılmasına gerek duyulmuştur.         

1-      Sema, mutlaka bu kültürün doğru olarak aktarılabileceği, ruhuna ve doğasına uygun mekanlarda ve ayine özgü araç, gereç ve ortam koşulları sağlanarak icra edilmelidir. Aksi uygulamalar, bu mukaddes merasimin tabiatını ve sıhhatini tahrif etmek anlamına gelecektir.

2-       Sema, herhangi bir müzik eşliğinde değil, Mevlevi ayinleri için bestelenmiş özel eserler refakatinde icra edilmelidir. Bu eserler, “mutriban” olarak adlandırılan, geleneksel yapıdaki bir müzik topluluğu tarafından canlı olarak seslendirilmelidir.

3-      Sema ayini, insanın kulluk yolunda tekamülünü hikaye eden ve “selam” adı verilen birbirine bağlı 4 bölümden oluşmaktadır. Her merasimde ayin-i şerifin tamamı icra edilmeli, bütünlüğü korunmalıdır.

4-      Sema ayinini icra edenler ehliyet, liyakat ve icazete sahip olmalı, dini bir merasim icra ettiklerinin şuuruyla hareket etmelidir.

Geleneğimizin ve musiki  kültürümüzün en yüksek örneklerinden biri olan Sema’nın, dini merasime uygun mekanlarda ve usulüne uygun icra edilmesi hem ayin-i şeriften kastedilen mananın hayat bulmasına hem de kültürümüzün hakkıyla ve doğru bir şekilde aktarılmasına vesile olacaktır.

Kültürel mirasımızın korunmasını, özüne ve ruhuna uygun olarak aktarılması, yaşatılması ve tanıtılması için Sema ayini ile ilgili yukarıda belirtilen hususlara titizlikle uyulmasını önemle rica ederim. 

                                                                                                   Nabi AVCI

                                                                                                        Bakan